Thương hiệu gạo quốc gia: Chỉ chọn ST25 hay cùng nhiều gạo khác nữa?
Đây là cơ hội không thể tốt hơn để Việt Nam bắt tay vào xây dựng thương hiệu gạo quốc gia, nâng tầm giá trị hạt gạo Việt trên thị trường quốc tế. Đặc biệt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng với Bộ Công Thương phải sớm tích cực vào cuộc.
Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp đã khẳng định như vậy khi cho rằng thị trường lúa, gạo đang rất thuận lợi, giá gạo Việt Nam xuất khẩu lần đầu vượt qua Thái Lan và đặc biệt là sau khi gạo thơm ST25 lần thứ hai đăng quang trong cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới” vào tháng 11-2023.
Theo các chuyên gia, các bộ ngành chức năng cần sớm vào cuộc xây dựng quy trình, tiêu chuẩn chọn giống, canh tác phù hợp với yêu cầu cùng với chính sách hỗ trợ phát triển mở rộng, quảng bá thương hiệu.
Chung tay xây dựng thương hiệu gạo quốc gia là mục tiêu quan trọng
Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Thái Bình, chủ tịch HĐQT Công ty CP công nghệ cao Trung An (TP. Cần Thơ), cho rằng việc xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam giai đoạn này là rất cần thiết. Trong đó cần tập trung xây dựng từng loại gạo, từng doanh nghiệp, từng vùng miền để hình thành thương hiệu gạo Việt Nam. Đặc biệt, người tiêu dùng trên thế giới rất cần sản xuất xanh, sạch, an toàn. Do vậy để xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam, cần phát triển ngành hàng lúa gạo bền vững từ cánh đồng đến bàn ăn.
Trong chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo có nhiều vấn đề cần quan tâm, nhất là phải làm sao trồng lúa giảm phát thải. “Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam bao gồm nhiều tiêu chí chứ không chỉ đơn thuần là ngon. Tập trung xây dựng thương hiệu từng loại gạo, từng loại giống, đảm bảo mọi yêu cầu của người tiêu dùng trên thế giới, đáp ứng được mọi khẩu vị của người ta. Đặc biệt là đạt tiêu chuẩn xanh, sạch, an toàn thực phẩm nữa. Đây là tiêu chuẩn hàng đầu hiện nay”, ông Bình cho biết.
Theo GS Võ Tòng Xuân, vấn đề xây dựng thương hiệu gạo rất quan trọng, mọi người đều có trách nhiệm trong chuỗi thương hiệu này.
Nhiều doanh nghiệp Việt đã tích cực tổ chức sản xuất và đưa sản phẩm gạo ra thị trường của nhiều nước. Tuy nhiên, do lượng gạo bán ra không nhiều, nên không đạt được lợi nhuận.
Diện tích trồng lúa hạn chế, đặc biệt là thiếu cánh đồng lớn, là một rào cản trong việc xây dựng thương hiệu gạo của Việt Nam. Ông Võ Tòng Xuân cho biết nếu chúng ta có thể giải quyết những khó khăn này, việc xây dựng thương hiệu sẽ dễ dàng hơn.
Ông Huỳnh Văn Thòn, chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời, cho biết Việt Nam đã theo đuổi việc xây dựng thương hiệu lúa gạo, nhưng đầu tư vẫn chưa đủ xứng tầm. Trong khi đó, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với các nước khác. Có nhiều nhà khoa học và nông dân tích cực nghiên cứu giống lúa. Việt Nam liên tục phát triển nhiều giống lúa ngắn ngày, trồng được nhiều vụ trong năm và đa dạng loại giống. Đây là điều kiện để hình thành thương hiệu gạo. Tuy nhiên, mỗi khâu trong chuỗi ngành hàng lúa gạo cần phải cùng nhau xây dựng thương hiệu gạo Việt.
Một hay nhiều gạo làm đại diện?
Ông Trần Tấn Phương, phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng, cho rằng xây dựng thương hiệu gạo quốc gia là một hành trình dài, cần sự vào cuộc từ nhiều cấp, nhiều ngành. Do đó, cần chọn một giống lúa chất lượng làm chủ lực để xây dựng thương hiệu quốc gia, kèm theo đó là một nhóm giống lúa đặc sản, chất lượng cao. “Tất cả phải được sản xuất theo một quy chuẩn an toàn, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu thị trường”, ông Phương đề xuất.
Ông Hồ Quang Cua, “cha đẻ” gạo ST25, cho rằng chỉ nên chọn một loại gạo để xây dựng thương hiệu gạo quốc gia. Chẳng hạn, Thái Lan chỉ chọn gạo Hom Mali làm thương hiệu gạo quốc gia, trong khi những giống còn lại là gạo thơm Thái Lan.
Tuy nhiên, theo GS Võ Tòng Xuân, với việc gạo ST25 lần thứ hai giành ngôi vương giải “Gạo ngon nhất thế giới”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cần tranh thủ chọn giống gạo nổi tiếng ST25 để xây dựng thương hiệu gạo quốc gia Việt Nam, như cách làm thành công của Thái Lan với gạo Hom Mali.
Tuy nhiên, ông Huỳnh Văn Thòn cho rằng thương hiệu gạo quốc gia cần được xây dựng trên nền tảng nhiều giống. Trong đó, không thể không có những tên riêng, để tạo nên thương hiệu quốc gia và ngược lại, gạo quốc gia cũng nâng tầm cho từng loại gạo của từng doanh nghiệp. Mỗi loại gạo phải được sản xuất theo một quy chuẩn nghiêm ngặt để được in bao bì, có logo…
Ông Lê Quốc Điền, phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp, cũng cho rằng muốn xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam phải chọn một nhóm gạo phù hợp với nhu cầu, địa hình từng vùng miền. Trong đó, nhóm gạo này phải phục vụ nhóm lớn tuổi (lượng đường thấp), nhóm thanh niên và nhóm trẻ… cũng như phù hợp với hệ sinh thái từng vùng miền.
“Nếu chọn ST25 sẽ rất khó trong gieo trồng ở các tỉnh đầu nguồn, do giống lúa này chỉ phù hợp với vùng biển. Những giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu, chống sâu bệnh thì không ngon, nhưng rất phù hợp với biến đổi khí hậu trong giai đoạn hiện nay. Do đó, chúng ta phải có những dòng gạo phù hợp với biến đổi khí hậu, chứ không nên chỉ chăm chú vào một giống lúa”, ông Điền nói.
Ông Nguyễn Phước Thiện, phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, nói trong bối cảnh thị trường gạo thuận lợi như hiện nay, cần đẩy nhanh việc xây dựng thương hiệu gạo quốc gia. Tuy nhiên không nhất thiết chọn một giống lúa để xây dựng thương hiệu gạo quốc gia mà chọn nhiều giống để phù hợp với địa hình, địa thế, sản vật và tầm vóc lúa gạo của Việt Nam. “Phải chọn một nhóm sản phẩm phổ biến của một quốc gia, chứ không nên mang sản phẩm đặc thù, riêng biệt hay thương hiệu riêng”, ông Thiện nói.
>> Nguồn tham khảo : Thương hiệu gạo quốc gia chỉ chọn ST25 hay cùng nhiều gạo khác nữa